VERSTORING ENERGIEVOORZIENING

Uitval van elektriciteit of gas heeft een grote impact op de samenleving in Nederland. Dat komt vooral door het grote effect, want veel systemen zijn afhankelijk van elektriciteit. Elektriciteitstoringen komen regelmatig voor in Nederland, maar zijn meestal binnen enkele uren opgelost. Wanneer de storingen langer duren is de impact veel groter.

Stroomuitval Zuidoost-Brabant Juni 2018 - Enexis

Scenario

Door brand in een verdeelstation zitten de Kempengemeenten, Veldhoven en Valkenswaard vier dagen zonder stroom. Bij aanvang is nog niet duidelijk hoelang de problemen gaan duren. Huishoudens, bedrijven, zorginstellingen en openbaar vervoer komen zonder stroom te zitten. Verkeerslichten vallen uit, mensen kunnen niet meer pinnen en na enkele uren vallen ook de telecom-antennes in het gebied uit. Mensen kunnen niet meer bellen en mobiel dataverkeer is niet meer mogelijk. Ook ontstaan er door de stroomuitval problemen op het gebied van waterzuivering.

impact
Zeer ernstig

Specifieke impact

II Slachtoffers

IIII Gebrek primaire levensbehoeften

IIII Financiële schade

II Aantasting natuur en milieu

IIII Impact dagelijkse leven

II Bestuurlijke impact

II Maatschappelijke impact

waarschijnlijkheid
Waarschijnlijk

Cascade effecten

Uitval van elektriciteit kan leiden tot uitval van diverse andere vitale systemen, zoals telecommunicatie, ICT, rioolwaterzuiveringsinstallaties en trein- en luchtvaartverkeer. Daarnaast wordt het maatschappelijk verkeer ernstig verstoord doordat bijvoorbeeld verkeerslichten, matrixborden, benzinestations en beveiligingssystemen uitvallen. Ook de uitval van elektronisch betalingsverkeer, zoals pinnen, heeft een grote impact. Stuwen, gemalen en sluizen kunnen niet meer op afstand worden aangestuurd.

Trend

  • Door klimaatverandering krijgen energiecentrales vaker te maken met koelwaterbeperkingen. Deze beperkingen kunnen leiden tot een tekort aan elektriciteit.
  • Door de energietransitie kan de stabiliteit van het Europees elektriciteitsnetwerk verminderen.
  • Het kabinet heeft besloten de gaswinning in Groningen sterk af te bouwen, met als uiteindelijk doel geen gaswinning meer vanaf 2030. Daardoor wordt Nederland afhankelijker van andere landen. Het gevolg van deze afhankelijkheid kunnen eventuele conflicten en politieke instabiliteit zijn.
  • In 2030 moet 80% van de huishoudens zijn losgekoppeld van het gas. Vanaf 2050 dienen alle huishoudens en kantoren volledig gasloos te zijn.

Maatregelen

Preventief

  • Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost, Politie Oost-Brabant en de partners van elektriciteit en gas hebben samenwerkingsafspraken met betrekking tot crisisbeheersing vastgelegd in het coördinatieplan Vitale Infrastructuur Sector Energie.


Reactief

  • Bedrijven die afhankelijk zijn van elektriciteit zijn zelf verantwoordelijkheid voor hun continuïteit. Zij doen mogelijk ook een beroep op noodstroomvoorzieningen.
  • Bij uitval van elektriciteit kunnen noodstroomvoorzieningen worden geplaatst. Het leveren van noodstroomvoorzieningen is geen wettelijke taak van de netbeheerder, maar Enexis treedt wel coördinerend op bij het voorzien in noodstroomaggregaten. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het in kaart brengen van kwetsbare objecten die tijdens een uitval noodstroom moeten krijgen. Dit hebben zij geregeld binnen het gemeentelijk proces ‘voorzien in primaire levensbehoeften’. De objecten heeft de gemeente afgestemd met Enexis. De verstrekking van noodstroomvoorzieningen komt daarbij wel onder druk te staan, want het bedrijfsleven wil ook stroom tijdens een uitval.

Relatieve uitval van vitale infrastructuren in Nederland (2005-2011) en cascade-effecten. (bron: ‘ Klimaatadaptatie en energie-infrastructuur. Actualisatie van de risico's en kansen door klimaatverandering op de Nederlandse energie-infrastructuur.’)

Mogelijk onvoldoende capaciteit

  • Communicatiemiddelen vallen uit, zodat er minder efficiënt gewerkt kan worden. Hierdoor zijn de capaciteiten mogelijk onvoldoende.
  • Een deel van de crisisorganisatie (vooral binnen het proces 'bevolkingszorg’) wordt gealarmeerd via de telefoon. Wanneer telecom uitvalt kunnen deze mensen niet meer worden gealarmeerd.
  • Communicatie met en tussen de hulpdiensten (en externe partijen) wordt lastiger door de uitval van telecom.